Koniec ery green washingu i fałszywych “zielonych” informacji marketingowych

Parlament Europejski opowiedział się za wzmocnieniem pozycji konsumentów w procesie zielonej transformacji. Dzięki wiarygodnym oznaczeniom na produktach, konsumenci będą mogli w pełni świadomie dokonywać zakupów. Jest to stanowczy krok w walce z dezinformacją oraz w tworzeniu środowiska dla prowadzenia przedsiębiorstw w sposób zrównoważony.

Green Claims Directive stanowi kolejny akt prawny z obszaru ESG (Environmental, Social, and Governance ). Dyrektywa adresowana jest do wszystkich przedsiębiorców, którzy składają oświadczenia środowiskowe związane ze swoimi produktami lub stosują systemy oznakowania ekologicznego (tzw. eco label). Dotyczy także przedsiębiorstw spoza UE, kierujących oświadczenia lub oznakowania środowiskowe do konsumentów w Unii Europejskiej.

Zakres dyrektywy nie obejmuje:

• dostawców usług finansowych, m.in. banków, zakładów ubezpieczeń i funduszów inwestycyjnych,
• mikroprzedsiębiorców (rozumianych jako przedsiębiorcy zatrudniający poniżej 10 pracowników i osiągający poniżej 2 mln euro obrotu).

Dyrektywa wprowadza m.in. :

• kryteria dotyczące sposobu wykazywania prawdziwości stosowanych przez siebie oświadczeń i oznakowań środowiskowych,
• sposób oznaczenia oświadczenia środowiskowego na produkcie w formie fizycznej;
• wymóg weryfikacji oświadczeń i oznakowań przez akredytowanego weryfikatora.

Projekt dyrektywy wprowadza zakaz ogólnych oświadczeń środowiskowych i innych informacji o produktach, wprowadzających w błąd konsumenta. Dozwolone zostaną jedynie etykiety środowiskowe oparte na oficjalnych systemach certyfikacji albo systemach certyfikacji wprowadzonych przez władze publiczne. Zwroty językowe wskazujące na pozytywny wpływ produkty na środowisko, jak np. „neutralny pod względem emisji dwutlenku węgla”, „przyjazny dla środowiska”, „ekologiczny” itp. będą zakazane (w reklamach, w postach w mediach społecznościowych, na opakowaniach), chyba, że będą uzasadnione i zweryfikowane przez akredytowaną stronę trzecią. Przedsiębiorcy nie będą już mogli dobrowolnie składać oświadczeń odnoszących się do działania, cech lub wpływu produktu lub samego przedsiębiorstwa na środowisko. Niezbędne będzie również umieszczenie informacji o gwarancji na produkcie, tak aby była lepiej widoczna. Komisja opublikuje listę oficjalnie uznanych dozwolonych etykiet środowiskowych stosowania na rynku UE.

Po wejściu dyrektywy w życie – państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy na jej transpozycję do prawa krajowego. Przepisy krajowe będą stosowane 24 miesiące po wejściu w życie dyrektywy.

Ponadto, 6 marca 2024 r. opublikowano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 z dnia 28 lutego 2024 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2005/29/WE i 2011/83/UE w odniesieniu do wzmocnienia pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej poprzez lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami oraz lepsze informowanie (tzw. dyrektywa ws. greenwashingu). Regulacja zawiera wiele istotnych definicji jak: twierdzenia dotyczące ekologiczności, oznakowanie dotyczące zrównoważonego charakteru, system certyfikacji.

Dyrektywa ta rozbudowuje także katalog zakazanych praktyk, które zostały ujęte w załączniku I dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych. Obecnie zostały do niego dodane takie praktyki jak m.in.:

• umieszczanie oznakowania dotyczącego zrównoważonego charakteru, które nie jest oparte na systemie certyfikacji ani nie zostało ustanowione przez organy publiczne;
• formułowanie twierdzeń dotyczących ekologiczności w odniesieniu do całego produktu lub całej działalności przedsiębiorcy, jeżeli dotyczą one tylko określonego aspektu produktu lub konkretnego rodzaju działalności przedsiębiorcy;
• formułowanie twierdzeń dotyczących ekologiczności w odniesieniu do całego produktu lub całej działalności przedsiębiorcy, jeżeli dotyczą one tylko określonego aspektu produktu lub konkretnego rodzaju działalności przedsiębiorcy;
• przedstawianie wymogów nałożonych na mocy prawa na wszystkie produkty należące do danej kategorii produktów na rynku unijnym jako cechy wyróżniającej ofertę przedsiębiorcy.

Dyrektywa weszła w życie 26 marca 2024 r., natomiast państwa członkowskie UE mają czas do 27 marca 2026 r., aby przyjąć i opublikować przepisy niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Odpowiednie przepisy krajowe muszą być stosowane najpóźniej od dnia 27 września 2026 r.