Do polskiego systemu prawnego implementowano unijne dyrektywy i znowelizowano Kodeks pracy. Nowe przepisy wejdą w życie 26 kwietnia 2023 r. i znacznie zmienią uprawnienia i obowiązki przedsiębiorców i pracowników.

Zmiany w Kodeksie pracy – umowy

Zmiany w Kodeksie pracy obejmują przede wszystkim kwestię umów zawieranych z pracownikami na okres próbny. Już niedługo umowę o pracę na okres próbny będzie można zawrzeć na okres nieprzekraczający 1 miesiąca, jeśli docelowo umowa o pracę na czas określony będzie trwać krócej niż 6 miesięcy. Jeśli będzie to okres 6-12 miesięcy, okres próbny będzie mógł wynosić do 2 miesięcy. Będzie możliwe jednokrotne wydłużenie okresu próbnego o miesiąc, jednak tylko w uzasadnionych przypadkach.

Nowelizacja Kodeksu pracy dotknie również kwestii wypowiadania umów na czas określony. Konieczne będzie wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Poza tym, obowiązkiem będzie zawiadomienie o planowanym wypowiedzeniu zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownika. Zwolniona osoba może odwołać się do sądu pracy. Jeśli zostanie ustalone, że powód wypowiedzenia jest nieuzasadniony lub narusza przepisy, sąd będzie mógł orzec o przywróceniu pracownika, przyznaniu mu odszkodowania lub o bezskuteczności wypowiedzenia.

Po wejściu w życie nowych przepisów pracodawca będzie zobowiązany do udzielania pracownikom obszerniejszych informacji dot. warunków zatrudnienia. Po zatrudnieniu nowej osoby, w terminie 7 dni konieczne będzie podanie – na piśmie lub w formie elektronicznej – dobowego i tygodniowego wymiaru czasu pracy i informacji dotyczących wynagrodzenia za nadgodziny. Pracownicy powinni znać również procedury awansu, orientować się w możliwościach zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy oraz dowiadywać się niezwłocznie o wolnych stanowiskach pracy.

W przypadku przedsiębiorców, którzy mogą odczuwać trudności w dostosowaniu się do nowych regulacji lub potrzebują profesjonalnej pomocy w zarządzaniu zmianami, rekomendujemy skorzystanie z kompleksowych usług Banach Outsourcing.

Prawa rodziców – nowe zasady

Zmiany w Kodeksie pracy przyniosą też nowe uprawnienia rodzicom. Wśród nich warto wyróżnić:

• każdemu z rodziców będzie przysługiwało 9 tygodni urlopu rodzicielskiego do wyłącznego wykorzystania przez każdego z rodziców;
• dla obojga rodziców zasiłek macierzyński będzie przysługiwał w wysokości 70% podstawy wymiaru;
• od 26 kwietnia ojciec będzie miał prawo do urlopu rodzicielskiego również wówczas, gdy matka w dniu porodu nie pracowała;
• każdy pracownik otrzyma 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego – w celu wsparcia członka rodziny, niekoniecznie dziecka;
• pracodawca nie będzie mógł nawet przygotowywać się do zwolnienia pracownika w czasie ciąży, urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego czy urlopu rodzicielskiego.

Nastąpi też ograniczenie czasu, jaki będzie mieć ojciec, by skorzystać z urlopu ojcowskiego. Do tej pory miał na to aż 24 miesiące, teraz okres ten będzie teraz wynosił jedynie 12 miesięcy.

Siła wyższa, a zwolnienie od pracy

Nowością w Kodeksie pracy jest też zwolnienie z pracy z tytułu siły wyższej. Celem dodania tych regulacji jest umożliwienie pracownikom zachowania równowagi między życiem prywatnym i zawodowym. W zależności od indywidualnej sytuacji, przysługiwały będą 2 dni w roku kalendarzowym – lub 16 godzin wolnego. Zachowywane będzie wówczas prawo do otrzymywania wynagrodzenia w wysokości 50%. Jednocześnie możliwość ta nie zastępuje urlopu na żądanie, który nadal pozostaje prawem każdego pracownika do otrzymania wolnego przy 100% wynagrodzeniu.

Czy nowelizacja zmodyfikuje czas pracy?

Zmiany dotkną także kwestii czasu pracy. Ważną modyfikacją dotychczasowych przepisów jest to, że pracownik posiadający dziecko, które nie ukończyło 8 roku życia, nie będzie mógł być zatrudniany bez swojej zgody w godzinach nadliczbowych, w systemie przerywanym, w porze nocnej, ani delegowany poza stałe miejsce pracy. Jest to bardzo ważna informacja dla wszystkich rodziców. Poza tym, wszelkie szkolenia odbywające się z polecenia przełożonego będą musiały być zaliczane do godzin pracy – nawet jeśli będą odbywały się poza normalnym czasem, który dana osoba spędza na swoim stanowisku.

Nowelizacja Kodeksu pracy niesie ze sobą zmiany w zakresie czasu trwania przerw. Gdy pracownik spędza na swoim stanowisku minimum 6 godzin, przysługuje mu przerwa trwająca nie mniej niż 15 minut. Jeśli pracuje dłużej niż 9 godzin, otrzymuje drugą 15-minutową przerwę. Z kolei czas pracy przekraczający 16 godzin uprawnia do trzeciej przerwy – również trwającej co najmniej 15 minut.

Nowe prawa pracowników

Nowym uprawnieniem przyznanym pracownikom podczas zmian Kodeksu pracy, jest możliwość wnioskowania o bardziej przewidywalne warunki zatrudnienia. Jeśli dana osoba jest zatrudniona u konkretnego pracodawcy dłużej niż 6 miesięcy, raz w roku kalendarzowym ma prawo do zwrócenia się o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bezpieczniejsze warunki pracy (polegające m.in. na zatrudnieniu na pełny wymiar godzin). Należy mieć na uwadze to, że uprawnienie to nie dotyczy umów na okres próbny.

Pracownicy otrzymują też prawo do równoległego zatrudnienia. Dotyczy to każdego rodzaju umów. Zakaz może nadal obowiązywać na podstawie podpisania umowy między pracownikiem, a pracodawcą o zakazie konkurencji.

Nowe przepisy w Kodeksie pracy wprowadzają istotne zmiany, które mogą mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Jeśli jesteś pracodawcą i masz wątpliwości co do swoich obowiązków lub chciałbyś uzyskać profesjonalne wsparcie w dostosowaniu się do nowych regulacji, skorzystaj z poradnictwa Banach Outsourcing i unikaj potencjalnych błędów.